مرکز تحقیقات علوم توانبخشی

خدمات بشردوستانه باید مبتنی بر اصول: انسانیت، بی طرفی، عدم جانب داری و استقلال اجرائی (به رسمیت شناختن تمامیت ارضی کشورها) ارائه شوند. رعایت این اصول، حق دسترسی ایمن و با عزت همۀ افراد به کمک های بشردوستانه و حمایت بدون تبعیض و مساوی با دیگران را امکان پذیر می کند. 

فجایع انسانی ممکن است بیش از 14 میلیون سالمند دارای معلولیت را تحت تأثیر قرار دهند. سیاست ها و برنامه ریزی های خدمات بشردوستانه به طور فزاینده ای در حال تمرکز بر شمول همۀ افراد سالمند و سالمندان دارای معلولیت هستند؛ اما در این زمینه شواهد کمی وجود دارد و تاکنون توجه کمی به تداخل سالمندی و معلولیت و تحربیات خاص سالمندان دارای معلولیت در مواجهه با فجایع و بلایای انسانی و رعایت حقوق ایشان در این برهه های زمانی صرف شده است. 

چند سؤال مطرح است: 

آیا سالمندان دارای معلولیت نیازها و چالش های بیشتری برای دسترسی به خدمات بشردوستانه دارند؟ 

چه فاکتورهایی دسترسی سالمندان دارای معلولیت را به خدمات بشردوستانه تسهیل می کند؟ چه فاکتورهایی مانع دسترسی ایشان است؟

یافته های مطالعه ای که توسط Sheppard و Polack انجام شده است نشان می دهد سالمندان دارای معلولیت در هنگام بروز فجایع و بلایا پشت سر گذاشته می شوند و بقیه فرار می کنند. مواجهۀ مکرر با فجایع فشار زیادی بر سلامت روان ایشان وارد می کند. این افراد با چالش مشکل حرکتی و مانع فیزیکی برای پیمودن مسیر طولانی دسترسی به خدمات بشردوستانه و عدم دسترسی به وسایل حمل و نقل، پناهگاه های عمومی و سرویس های بهداشتی غیر قابل دسترس برای افراد دارای معلولیت مواجه هستند. روشن است که اگر قبل از بروز فجایع و بلایا نیازهای این افراد شناسایی شود و تمهیدات لازم در نظر گرفته شود می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. برای مثال الزام به مراجعۀ حضوری برای دریافت کمک های بشردوستانه با کرامت سالمندان در تضاد است. نزدیکی محل اسکان سالمندان دارای معلولیت به مرکز و مقر خدمات و مراجعۀ حضوری کارکنان بهداشتی و امدادگران داوطلب به کمپ محل سکونت ایشان و تطابق های ارزان قیمت مثل تعبیۀ سطح شیبدار برای ویلچرها می تواند کمک بزرگی باشد. 

با توجه به این واقعیت که جمعیت جهان در حال پیر شدن است و تغییرات اقلیمی در حال حاضر هم باعث بروز فجایع و بلایای زیادی شده و تأثیر قابل توجهی بر میلیون ها نفر در سراسر جهان داشته است؛ نیاز است سالمندان دارای معلولیت و نیازهای ایشان در سیاست گذاری های حوزۀ تغییرات اقلیمی و همچنین خدمات بشردوستانه دیده شده و به شمار آورده شوند و در سیاست گذاری ها دخیل باشند.